Schaken voor beginners | De spelregels

Het doel van schaken is het schaakmat zetten van de koning van de tegenstander. Als de koning van de Tegenpartij schaakmat staat, kan hij geen zet meer doen om deze situatie te veranderen en heb je dus gewonnen. Schaakmat wordt ook wel Mat genoemd. Bij schaken zijn er verschillende sterktes van spelers, deze worden bijgehouden in een rating systeem. Zorg ervoor dat je speelt tegen een gelijkwaardige tegenstander.

Hoe verplaats je je stukken?

Bij schaken verschilt het per stuk op welke manier je deze kan en mag bewegen over het bord. 

Dame	De Dame ook wel koningin genoemd is een machtig stuk. Het kan en mag eigenlijk alles, behalve een paardensprong. Omdat je maar 1 dame hebt is het wel belangrijk erg goed op haar te letten.
Toren	Een toren mag alleen recht bewegen, met name aan het einde van het spel is een toren heel belangrijk.
Loper	Een loper beweegt zich schuin over het bord. De loper blijft altijd op de kleur waar hij is gestart. De loper mag vooruit en achteruit bewegen. Er zit geen limiet in het aantal stappen.
Paard	Het paard beweegt 2 stappen voorwaarts of achterwaarts en 1 opzij. Het grote voordeel van een paard is dat hij over stukken heen kan springen. Dit kan geen enkel anders stuk.
Pion	De pion beweegt 1 stap voorwaarts per beurt. Alleen tijdens de eerste zet met de Pion mag er 2 stappen naar voren worden worden gezet. Een pion kan alleen schuin slaan en alleen voorwaarts slaan. Een pion kan ook en passant worden geslagen, deze spelregel wordt later uitgelegd.
Koning	De koning mag zowel schuin als recht bewegen, maar kan maar 1 stap per keer zetten. De koning mag niet schaak staan.

Hoe kan je stukken slaan?

Het slaan van stukken bij schaak gaat anders dan bij dammen. Bij dammen zet je een zet over de steen die je wilt slaan, maar bij schaken moet op het vakje van de tegenstander terecht komen om een stuk te slaan. Omdat de stukken over het hele bord kunnen bewegen is het dus mogelijk om ook stukken te slaan helemaal aan de andere kant van het bord. 

Wat is de waarde van de stukken?

Als je tijdens een schaakwedstrijd wilt weten hoe je er voor staat kan je je verlies of winst punten tellen aan de hand van de waarde van de verschillende stukken. De koning wordt niet voorzien van een waarde omdat als deze van het bord is, de schaakpartij is afgelopen. Het is niet altijd zo dat als je voor staat in aantal, dat je dan ook op winst koers bent. Je positie op het bord is minimaal zo belangrijk. 

Dame	9
Toren	5
Loper	3
Paard	3
Pion	1
Koning	Priceless!

Hoe kan je een schaak wedstrijd winnen?

Je hebt gewonnen als je de koning van de tegenpartij schaakmat hebt gezet. Of als de tegenstander opgeeft. In schaak bestaat er ook een remise, dit is een gelijkspel, hier zijn regels voor, maar over het algemeen kom je samen overeen dat het een remise is. 

Omdat je soms al vroegtijdig kan zien dat je de wedstrijd gaat verliezen, maar je staat nog geen schaak, dan kan je er ook voor kiezen om op te geven. Als je opgeeft heeft je tegenstander gewonnen. Remise!

Wat is het verschil tussen schaak en schaakmat? Als je een koning schaak zet dan zet je de koning van de tegenstander onder druk. Je staat dan dus zelf in de positie om de koning van de tegenstander te slaan. Bij schaakmat staat de koning van de tegenstander schaak en kan hij geen zet meer doen zonder schaak te blijven staan. 

Hoe speel je het spel?

Het spel wordt gespeeld op een schaakbord met 64 vakjes. De spelers mogen om de beurt een zet doen, maar wit start. Het spel start altijd met een opening. Natuurlijk kan je ook tegen een computer schaken of tegen online tegenstanders. Maar het spel heeft de meeste charme als je tegen een directe tegenstander kan spelen. Al is chess.com echt een hele laagdrempelige manier om te beginnen. Je kan hier op je eigen niveau schaken tegen tegenstanders over de hele wereld!

Bijzondere spelregels

Naast de normale regels van schaak zijn er ook een aantal bijzondere regels. Hierbij in het kort de uitleg over deze bijzondere regels. 

Rokade

Dit is de enige zet waarbij je 2 stukken verplaatst, de koning en de toren. Bij een rokade beweegt de koning 2 vakken naar links of rechts richting de toren, de toren springt over de koning heen en wordt neergezet direct naast de koning. 

En passant slaan

Dit is de enige zet waarin je een tegenstander slaat, maar niet op het vakje van de tegenstander terecht komt. Dit kan alleen wanneer een pion besluit om 2 zetten te doen en hij passeert een vakje waarin hij geslagen kan worden. 

Promoveren

Als je in staat ben om met een pion de andere kant van het bord te bereiken dan mag je deze pion promoveren. Je kan dan kiezen welk stuk je er van maakt. Meestal wordt er gekozen voor een “extra” koningin. 

Luxe schaakbord kopen?

Op zoek naar uitleg van andere spellen?

Bordspellen: 

Dammen | Schaken | 30 seconds | Cluedo Kermis | Kolonisten van Catan | Zeevaarders van Catan | Ganzenborden | Scrabble | TricTrac | Mens erger je niet | Monopoly | Risk | Stratego | Ticket to ride | Lord of the rings

Kaartspellen: 

Pesten | Skipbo | Uno | Beverbende | Hartenjagen | Weerwolven | Toepen | Ezelen | Eenentwintigen | Blackjack | Jokeren | Skyjo | Exploding kittens

Gezelschapsspellen:

Rummikub | Keer op Keer | Keer op Keer 2 | Qwixx | Yahtzee | Galgje

Sport en spel:

Sjoelen | Darten | Kubb | Latjetrap